پلاستیک بسازید  

پلاستیک‌ها همه جا اطراف ما هستند. از انواع مختلف و با ویژگی‌ها و خصوصیات متفاوت. تعدادی سخت تعدادی نرم. تعدادی شفاف تعدادی کدر. بیشتر آن‌ها را در کارخانه‌ها ساخته می‌شوند ولی در این مطلب خواهید دید می‌توانید در خانه هم پلاستیک بسازید.

برای این آزمایش به موارد زیر نیاز دارید:

 

چه باید کرد؟

1.     در یک لیوان، 1 قاشق چای‌خوری پودر لباس‌شویی را در 5 قاشق سوپ‌خوری آب (75 میلی‌لیتر) حل کنید. باید این محلول را تکان دهید تا حل شود. (اگر مقدار کمی از پودر حل نشد مهم نیست).

2.     درلیوان دیگر 1 قاشق سوپ‌خوری آی و 1 یک قاشق سوپ‌خوری چسب را ترکیب کنید. اگر بخواهید می‌توانید چند قطره‌ای رنگ خوراکی اضافه کنید. با یک قاشق تمیز، به‌صورت یکنواخت آن را هم بزنید.

3.     دو قاشق چای‌خوری محلول پودر را از لیوان اول به لیوان دوم که محلول چسب است بریزید. هم بزنید.

4.     همچنان که هم می‌زنید، محلول به توده‌ای نسبتاً سفت تبدیل می‌شود. بعد از اینکه این توده شکل گرفت، از لیوان برداشته و در دست‌تان چند دقیقه‌ای آن را خمیر کنید.

چیزی که ساختید نامش گلوپ (چیزی شبیه چسب) است و برای آزمایش آماده است.

 موادی که ما آن ها را پلاستیک می‌نامیم از مولکول‌های بزرگ بهم پیوسته‌ای مثل زنجیر تشکیل شده‌اند. این مولکول‌ها از واحد‌های بسیار کوچکی ساخته شده‌اند (مثل حلقه‌های زنجیر). شبیه یک زنجیر مولکول‌های پُلیمر باریک و طویل هستند. نام پلاستیک شامل گستره‌ی وسیعی از موادی است که تعدادی سخت تعدادی نرم هستند. اساساً پلاستیک را به‌صورت موادی تغییر پذیر و تقریباً نرم می‌شناسیم. با این حال مواد پُلیمری جدید هم بودند که سخت بودند و نام پلاستیک روی آن‌ها هم گذاشته شد.

چسب سفید ترکیبی از آب و یک نوع پُلیمر است. مولکول‌های پُلیمر شکلی شبیه ماکارونی دارند. مولکول‌های درهمی که چسب را ضخیم و چسبنده‌ می‌کند. وقتی هوا زده می‌شود، آب آن بخار شده و مولکول‌ پُلیمر شکل می‌گیرد. این مولکول‌ها به سطوح مختلف می‌چسبند و دو سطح را نا زمانی که خیس نشوند کنار هم نگه می‌دارند.

محلول پودر رخت‌شویی شامل یون‌های بورات است. این یون‌ها گیره‌هایی را می‌توانند بین مولکول‌ها پُلیمری نازک و طویل شکل دهند که شبکه‌ی 3 بُعدی تشکیل دهد. این شبکه گلوپ را شبیه جامد می‌کند تا مایع روان. شبکه‌ برای زمانی کوتاه تا هنگام شکسته شدن مولکول‌ها شکل خود را حفظ می‌کند. وقتی گلوپ ساکن است، شبکه قابل انعطاف به تدریج حرکت می‌کند تا در ظرف یا سطح جای ثابتی پیدا کند و تخت شود. وقتی گلوپ به‌سرعت کشیده شود، حلقه‌ی زنجیره‌ی مولکولی شکسته شده و به تکه‌های مختلف تقسیم می‌‌شود.

 استات از اسید استیک می‌آید که ترکیبی است که سرکه. به همین دلیل است که چسب سفید کمی بوی سرکه می‌دهد. وقتی پودر با چسب ترکیب می‌شود، هر یون پودر دو گروه استات را جابه‌جا می‌کند که تشکیل یک بورات بین مولکول‌های پُلیمر می‌دهد.

گلوپ شامل مقدار زیادی آب نفوذ کرده در شبکه‌ی مولکول‌های پُلیمر است. این آب در شکل مایع‌گونه چسب سهیم است. اگر گلوپ در معرض هوای آزاد قرار گیرد، آب بخار شده و گلوپ سفت می‌شود. برای حفظ حالت آن گلوپ باید آن را در ظروف پلاستیکی به دور از هوا نگه داشت.

ماده‌ای شبیه گلوپ می‌تواند از ژل چسب در محل چسب سفید هم درست شود. سیال ژل چسب شامل پُلی‌وینیل الکل به‌جای استات پُلی‌وینیل است. یون‌های بورات حلقه‌هایی را بین این مولکول‌ها تشکیل داده و گروه‌های الکلی برای شکل دادن آب جایشان عوض می‌شود.

اخذ:تبیان